Mijn innerlijke criticus

Tijdens de sessies met mijn klanten hebben we het regelmatig over onze eigen innerlijke criticus. Een innerlijke wat? Ja, criticus. Dat is dat irritant innerlijke stemmetje die aan onszelf kritiek geeft, zoals: Je kan dit toch niet, je bent niet goed genoeg, dat had je niet moeten zeggen, niemand vindt jou aardig,… herkenbaar?

We ontwikkelen al vroeg in ons leven een innerlijke criticus, omdat het nu eenmaal onvermijdelijk is dat je als kind met pijn te maken krijgt. De innerlijke criticus wil eigenlijk dat het goed met ons gaat, hij wil ons schaamte en pijn besparen, dus, simpel gezegd, we beginnen onszelf af te wijzen uit voorzorg dat anderen dat kunnen of moeten doen. Alleen, het zal nooit goed genoeg zijn voor onze innerlijke criticus. We boycotten vooral onszelf op die manier. Tijd dus om een gesprekje aan te gaan met onze innerlijke criticus!

Ik bevraag mijn klanten dikwijls naar hun innerlijke criticus. Hoe noemt hij? Of is het een zij? En hoe ziet hij of zij eruit? Hoe kan je hem of haar herkennen? Door er een personage van te maken, is het makkelijker de dialoog aan te gaan, en dat is precies wat nodig is om je eigen leven terug in handen te nemen. Gewoon dat duveltje van je schouder afgooien? Dat zal niet lukken. Wat wel lukt, is je innerlijke criticus bondgenoot maken van je leven; zet hem op de achterbank en kruip zelf achter het stuur!

Veel heeft te maken met hoe kwetsbaar we ons durven opstellen. Daarvoor verwijs ik graag naar Brené Brown, de specialiste als het gaat over kwetsbaarheid. Kwetsbaarheid? Wat is dat? We leven immers in een cultuur waar het altijd maar meer en beter moet, en gewoon jezelf zijn is tegenwoordig al een hele opgave. Laat ons zeggen dat nu net in eigenwaarde je sterkte ligt om je eigen leven te leiden.

Want, eigenlijk, die innerlijke criticus is gewoon een bangerik. Aan iets nieuws beginnen? Stel je voor dat het niet lukt. Door onze innerlijke criticus te proberen begrijpen vanwaar die angst komt, kunnen we hem geruststellen, en onze creativiteit terug inzetten. Overal waar schaamte en pijn zit, komt de criticus piepen om je tegen te houden dit risico te nemen. Hij houdt je in een slachtofferrol, en laat je mogelijks denken dat je minder bent dan een ander. Maak er een berekend risico van (wat is het ergste dat kan gebeuren?) en neem je leven terug in handen. Dat is de enige manier om de beste versie van jezelf te worden!

Ik las voor het schrijven van dit artikel onder andere het boek ‘De Innerlijke Criticus ontmaskerd’ van Hal & Sidra Stone. Zij hebben de Voice Dialogue methode ontwikkeld, om met je innerlijke criticus in dialoog te gaan en terug zelf achter het stuur te kruipen van je leven. Zo maken we van een innerlijke criticus een meelevende criticus die ons dient. Het (blijven) proberen waard!