Een tussendoortje. Dat noem ik een zwerfboek dat ik vind om gelezen te worden, om nadien terug te droppen. Het gebeurt niet vaak (de eerste keer schreef ik er ook een blog over De Boekenjager), en meestal is het dan nog een boek dat ik nu niet direct zelf zou kopen, maar daarom niet minder waard om het toch te lezen en er mijn mening over te geven. Ik leg het dus bovenaan mijn stapel te lezen boeken. Deze keer vond ik ‘In het daglicht’ van Kristin Hannah, een ontroerend liefdesverhaal over het maken van je eigen keuzes.

Ik heb geen hoge verwachting van het boek en het komt voor mij ook traag op gang. Maar op een gegeven moment begin ik me toch te identificeren met het hoofdpersonage Elizabeth. Ze is maar iets ouder dan mij, en struggelt met de vraag wat ze nu echt wil. Alert zijn voor keuzes en ze in vraag stellen is iets dat me nauw aan het hart ligt, in gelijk welke situatie. En ik merk niet alleen bij mezelf, ook bij veel van mijn klanten blijft het een struggle, keuzes maken.

Het boek zelf gaat over de sleur in het huwelijk van Elizabeth en Jack, en hoe ze hier allebei een uitweg in zoeken. Ik stel me een relatie altijd voor als 3 stoelen, we zijn met zijn drietjes. Ik met al mijn eigenaardigheden, jij met al je gekke dingen, en wij samen. Het is belangrijk om te investeren in je relatie wil je het laten lukken, maar zaag nooit de poten van je eigen stoel af. Eigen ontwikkeling is belangrijk, misschien wel het belangrijkste.

Elizabeth ontdekt haar eigen talent terug nadat ze al bijna haar leven lang leeft in functie van haar man en gezin. Ze leert te balanceren tussen zichzelf en haar relatie met Jack. Laat ons zeggen dat ze haar eigen stoel terugvindt, en dat komt uiteindelijk iedereen ten goede.

En nu ga ik het boek terug droppen!

Zeven miljoen keer verkocht, uitgebracht in 46 talen en bijna 10 jaar lang in de New York Times bestsellerlijst. Gokje? Een spiritueel boek(je) dat nu nog altijd even actueel is. Oude wijsheden uit Mexico die vernieuwend en inspirerend zijn, misschien zelfs zeker in deze onzekere tijden. Ik heb het over ‘De vier inzichten’ van Don Miguel Ruiz.

Maskers af! We gaan het hebben over authenticiteit.

Leven is eenvoudig met je ogen dicht, alles wat je ziet begrijp je verkeerd… – John Lennon

We zijn zelfgetemde dieren, zegt Don Miguel Ruiz. Een indoctrinatieproces dat in gang wordt gezet van zodra we geboren worden, en tot we zo afgericht zijn dat we niemand anders meer nodig hebben om getemd te worden, we doen het dan gewoon zelf. De geleerde gedragsregels zijn zo sterk -we willen allemaal een ‘flinke meid’ of een ‘brave jongen’ zijn- en dat uit zich in de schaamte en schuld die bij iedereen zo sterk aanwezig is. Sterke overtuigingen, dus het vraagt heel wat lef en moed om te worden wie we eigenlijk zijn. Lef is het enkelvoud van Leven heeft ooit iemand me verteld. En laat dat nu net de grootste angst zijn van velen onder ons, schrik om te leven volgens wie en wat we werkelijk zijn.

De belangrijkste afspraken maak je met jezelf. Maar daar heb je een sterke wil voor nodig, want dan voldoe je waarschijnlijk niet meer aan de verwachtingen van anderen. De vier leefregels van Tolteekse afkomst klinken anders niet zo moeilijk:

WEES ONBERISPELIJK IN JE WOORDEN

VAT NIETS PERSOONLIJK OP

GA NIET UIT VAN VERONDERSTELLINGEN

DOE ALTIJD JE BEST

En toch. Als we dan al doorhebben dat we zelf verantwoordelijk zijn voor ons eigen geluk en welzijn, leggen we toch nog graag de verantwoordelijkheid bij anderen. Ik heb wel iets aan de uitleg bij de vier inzichten die gegeven wordt in het boek. We zijn allemaal een tovenaar, en onze zwarte magie is ‘roddel’. Als anderen iets doen of zeggen, is het altijd vanwege henzelf, niet van jou, dus weg met de emotionele rommel die je slikt. Bijna alle drama en verdriet komt voort uit foute veronderstellingen; veel drama voor niets dus. Je hebt het recht jezelf te zijn, je hebt hiervoor niet de aanvaarding van anderen nodig. Op zich weten we dit allemaal wel… dus nu in de praktijk brengen, onder het motto oefening baart kunst!

En nog een schoontje om af te ronden: ‘Onze normale menselijke neiging is van het leven te genieten, te spelen, te onderzoeken en lief te hebben’. Als dat geen mooie kerstboodschap is.

Dé experte als we het hebben over moed, schaamte, kwetsbaarheid en empathie? Een dame die niet mag ontbreken in mijn blogs; ik stel je graag voor aan Brené Brown.

Ik heb al verschillende van haar boeken gelezen, en ik raad dikwijls haar boek ‘de kracht van kwetsbaarheid’ aan wanneer mijn cliënten om leestips vragen. Je kwetsbaar opstellen is misschien wel dé basis voor een goed leven, zowel in relaties, als in opvoeding of werk. Daarom dat iedereen er wel iets aan heeft haar boek te lezen. De feedback die ik krijg van cliënten bevestigt dit; er valt altijd wel iets uit te halen, op een of andere manier.

We leven immers in een cultuur van ‘nooit genoeg’. De moed hebben om je te durven blootgeven en de onzekerheden gewoon aan te gaan zou wel eens kunnen betekenen dat je je goed genoeg gaat voelen; je bent goed zoals je bent. Dat is niet zwak en is ook geen reden om je ervoor te schamen, het kan zelfs anderen stimuleren om ook het verhaal van eigenwaarde te kiezen. Ja, moed is besmettelijk. En neen, dat gaat niet vanzelf, we moeten de overtuiging dat we de moeite waard zijn ontwikkelen, elke dag opnieuw. Maar het is zo waardevol! Een vol leven leiden, wie wil dat nu niet?

Recent las ik haar boek ‘Sterker dan ooit’. Vanuit haar eigen ervaringen koppelt Brené het leven aan wat ze heeft geleerd tijdens haar jarenlang wetenschappelijk onderzoek. Eerlijk is eerlijk, een aantal zaken komen wel terug uit haar vorige boeken, het zijn wel steeds dezelfde thema’s die ze aangrijpt, maar het is misschien de herhaling die maakt dat je er wel degelijk mee aan de slag kan. Ik lees in recensies over haar boeken dikwijls dat er wel wat herhaling in zit, misschien is daarom gewoon het eerste boek dat je van haar leest hetgeen je het meest aangrijpt. Ze geeft op haar website ook tips en hulpmiddelen om hetgeen wat je raakt ook te integreren in je eigen leven. Bekijk haar integration-index maar.

Niet zo’n lezer? Luister dan naar een TED talk van haar. Inspirerend.

Kortom, voor mij is Brené iemand waar je niet omheen kan als je je eigen leven op de rails wil krijgen en houden. Ja, met vallen en opstaan.

Hoopgevend zonder onrealistisch te zijn, zegt Jan Terlouw.

Een diepgravend overzicht van wat er allemaal mis is met het idee dat wij mensen van nature slecht en onbetrouwbaar zijn, zegt Frans de Waal.

Een moedig pleidooi voor beschaving en menselijkheid, zegt Dirk De Wachter.

Ze hebben het allemaal over het boek van Rutger Bregman: ‘De meeste mensen deugen’.

En dat ze gelijk hebben. Ik lees dit boek van maar liefst 475 pagina’s (zonder voetnoten) in bijna één ruk uit. Een aantal bekende en minder bekende historische zaken komen aan bod -Rutger is dan ook een historicus- maar hij laat hier een heel ander licht op schijnen dan wat we er meestal over lezen of horen. Anders gezegd, hij vertelt de ongekleurde waarheid. Wat kunnen we écht leren van het Stanford Prison Experiment? Of van de schokmachine van Milgram? Ook het mysterie van Paaseiland wordt onder de loep genomen en verklaard. En, wat blijkt? Mensen zijn niet altijd zo gemeen als de media ons laat uitschijnen. Tenzij je ze heel sterk manipuleert natuurlijk.

Wat Rutger doet in dit boek, is trachten aan te tonen dat wij een homo puppy zijn. We doen aan Survival of the Friendliest. Een aantal kenmerken die wij als mens hebben zijn uniek in het dierenrijk; we zijn de enigen die blozen, een typische sociale vaardigheid. We hebben tevens als enigen zoveel oogwit dat anderen onze kijkrichting kunnen volgen; noem ons gerust een open boek, of zoals Rutger het mooi zegt: ‘onze emoties lekken aan alle kanten uit ons lijf’. Rutger draagt hiervoor meerdere voorbeelden en wetenschappelijk bewijs aan uit de psychologie, biologie, economie en archeologie. Maar waar het bottomline op neerkomt, is dat wij een hypersociale leermachine zijn, die zijn geboren om te leren, te verbinden en te spelen.

En dan blijkt dat de meesten onder ons wel degelijk deugen. Eigenlijk lijken we allemaal op elkaar. We kunnen er dus maar best voor zorgen dat we ons zicht op de werkelijkheid niet verliezen. Of hoe Rutger het zegt, het zijn maar enkele lelijke toetsenbordridders die verantwoordelijk zijn voor bijna alle haat op Social Media, en dan nog kan het een lieve vriend of trouwe mantelzorger zijn.

En ja, ik erger me ook aan sommige zaken in het straatbeeld. Gelukkig geeft Rutger ook tien leefregels mee om terug een juist zelfbeeld te krijgen. We zijn geen egoïsten, beesten of erger. Een betere wereld begint bij onszelf, niet enkel bij jezelf. Door een realistischer mensbeeld ga je immers ook anders naar anderen kijken.

Dus, laat ons uitgaan van het goede, stel vragen, en vermijd het nieuws, dit zijn pas de uitvergrote uitzonderingen.

En anders, ga op reis! Zoals Mark Twain al zei, al heel lang geleden (in 1869 om precies te zijn):

Er viel een geladen stilte; even leek het alsof hij de telefoon uit haar hand wilde rukken. Maar ten slotte ontspande hij en deed hij met een onheilspellende grijns een stap opzij. ‘Dan neem ik aan dat onze dans is begonnen.’

Wat is een beter moment dan nu om iets over een pandemie te lezen? Ik vond het trouwens verrassend dat ik niet alle boeken van Dan Brown in huis heb, en zelfs nog niet gelezen ook! Ik kreeg het boek ‘Inferno’ te leen, en die gaat, jawel, over een wereldwijde pandemie. De toekomst is voorspelbaar; er is zelfs al over geschreven. Griezelig eigenlijk.

Robert Langdon, het hoofdpersonage, is voor mij al hetzelfde dan Tom Hanks, die de rol in de verfilming van De Da Vinci Code speelt. Blijkbaar ook in Inferno. Ik vind de boeken van Dan Brown allemaal wel goed, maar deze vond ik nu (misschien door de moment) wel echt meeslepend. Een kanjer van bijna 500 pagina’s, maar ik deed er geen drie dagen over.

Het boek speelt zich vooral af in Firenze, dus je passeert de rivier De Arno, de Duomo, verschillende kerken, pleinen en paleizen en uiteraard de kunst van Michelangelo. En Dante Alighieri met zijn goddelijke komedie. Dat moet je de schrijver nageven, hij verdiept zich in de geschiedenis, en gebruikt deze aardig in zijn boeken!

Normaal zou je dit boek lezen en denken, amai, dat is goed gevonden. Wat een fantasie. Nu blijft de problematiek van overbevolking en de opeenvolgende crisissen waar me mee geconfronteerd worden bij me hangen. Geen grotere realiteit als vandaag. De pandemie die in het boek de wereld rond gaat zou de mensen die een complot veronderstellen achter het coronavirus echt wild maken. Zie je nu wel!

Ondertussen heb ik ook de film gezien, maar die sluit voor mij totaal niet aan bij het boek. Ik weet niet of ik als schrijver van een boek met een verfilming akkoord zou gaan als ze gans het plot wijzigen. Typisch Amerikaans. Een happy end. We zijn weeral gered. Not.

Dus terug naar het boek. Bepaalde zinnen kunnen niet nog meer hedendaags zijn:

De donkerste plekken in de hel zijn voorbehouden aan hen die zich afzijdig houden in tijden van morele crisis.

Wanneer je een donkere tunnel in zwemt, komt er een punt waarop je niet meer terug kunt. Een punt waarop je niet genoeg lucht meer hebt om rechtsomkeert te maken. Dan heb je geen andere keus dan blijven zwemmen, het onbekende tegemoet… en hopen dat er een uitgang is.

Ik wil trouwens naar Firenze, en dan voel ik mijn wegwee weer opkomen! Help! Kortom, een indrukwekkend boek.

OP DEZE PLEK, OP DEZE DATUM, IS DE WERELD VOOR ALTIJD VERANDERD.

Ik heb de laatste tijd wel weer wat boeken gekocht, maar vergeten natuurlijk om ook de tijd te kopen om ze dan ook effectief te lezen 😊 En, dan begin ik natuurlijk nog eerst in het lezen van een geleend boek! A ja, de rest zijn blijvertjes!

De naam Rika Ponnet, bij héél veel mensen doet dit wel een belletje rinkelen, zo ongeveer de bekendste relatietherapeute van ons land. Heeft al meerdere boeken geschreven, en dit zou toch een toppertje zijn: ‘blijf bij mij’, over de machtsstrijd in relaties.

Ik vind dit wel een boeiend thema. Niet alleen voor mezelf, maar eigenlijk vooral om sommige relaties in mijn directe omgeving beter te begrijpen. Hoe relaties zich verder ontplooien (of niet), waar al die frustratie vandaan komt, en waarom we altijd dezelfde discussies voeren. Rika belooft trouwens in het begin van het boek dat mijn kijk op mezelf en op relaties voor altijd zal veranderen, dus hier gaan we!

Werk, kinderen, seks, geld en huishouden. De grootste thema’s om ruzie over te maken, of, om bewust in te zetten om meer macht te verwerven in de relatie. Tactisch een aantal zetten doen (het lijkt wel een schaakspel) kan ervoor zorgen dat de machtsstrijd echt op de spits gedreven wordt. Het is een beetje zoals een conventie van Genève. Compromissen, onderhandelen en overleggen. Er is een ik, een jij, maar ook een wij die aandacht verdient als je naar een duurzamere relatie wil groeien.
Dat vind ik een mooi idee, we zijn met drie. Ik, met mijn eigen vrijheid en willetje, jij, met ook je eigen behoeften, en een wij, waar we samen in investeren en soms ons eigen grote gelijk voor opzij zetten. Enkel zo is een relatie leefbaar.

Maar dus, wat ligt dan aan de oorzaak van dit alles? Volgens Rika heeft het allemaal te maken met onze hechtingsstijl. En na het lezen van dit boek geloof ik dat ook! De oorspronkelijke inzichten over hechting van John Bowlby zijn al verschillende keren opnieuw getest, met telkens hetzelfde resultaat. De eerste drie jaren van ons leven zijn bepalend voor onze hechtingsstijl, in onze relatie als kind met onze ouders. En deze hechtingsstijl dient als basis voor onze relaties op volwassen leeftijd, waar onze partner deze rol overneemt. Onze hechtingsstijl is een fysiek en emotioneel overlevingsmechanisme.

In het beste geval ben je veilig gehecht als kind, ontmoet je ook een veilig gehechte partner, en blijf je de rest van je leven veilig gehecht in je relatie, zo gezegd, zo gedaan. Enkel, er zijn ook (drie) onveilig gehechte stijlen, zijnde de vermijdende en angstige hechtingsstijl, en, misschien nog de meest complexe van de drie, de angstig-vermijdende. De angstige zijn, zoals Rika omschrijft, de ridders en prinsessen onder ons. De vermijdende zijn de eenzame cowboys. En de angstig-vermijdend kennen alles van aantrekken en afstoten.

Helaas, je hechtingsstijl kies je dus niet zelf. Dit wordt van generatie op generatie doorgegeven. En zo kies je later ook je partner. Hechtingsstijlen trekken elkaar aan, of je zoekt juist een tegenpool op. Je komt in een machtsstrijd terecht, en de kans op een echtscheiding wordt alleen maar groter.

Maar er is ook goed nieuws, je hechtingsstijl kan in de loop van je leven wijzigen. In de slechte zin, van veilig naar onveilig gehecht, maar ook andersom, van een onveilige naar een veilige hechtingsstijl. Mensen kunnen evolueren, dus zo ook in relaties. Met kleine stappen. Je kan liefde leren. Door bewust te kiezen voor een betere partner, tegen je onbewust sturende hechtingspatronen in. Door authentiek te communiceren in je relatie. Zo lief doen tegen je partner als dat je tegen je huisdier doet. Werken aan de ik, de jij en de wij.

En dan, een zelfanalyse. Als ik naar mezelf kijk, heb ik op gebied van relaties al wel wat ingrijpende gebeurtenissen ervaren, en kan ik wel wat kenmerken van een vermijdende hechtingsstijl aanvinken. Ik heb een hekel aan het woord afhankelijkheid, en ervaar mijn vrijheid als een gebied waarin ik niet bereid ben om over te onderhandelen. Ik bepaal graag mijn eigen agenda. En net daar maak ik vandaag met plezier en voldoening de ruimte voor die derde onder ons, de relatie. Investeren in het wij-verhaal. Op weg naar een veilig gehechte relatie.