Oef, de auto staat er nog, met wielen en al (lees eerst het eerste deel van Cuba: De roze bril van Cuba). Op weg naar Viñales. Daar leren we dat een plas soms niet gewoon een plas is, maar een gat in de baan. We snappen ineens waarom ze een platte band niet willen verzekeren. Het is een echte uitdaging op de baan. En dan worden we tegengehouden. ‘I need your help.’ Nee, geen lifters. Tja, als hij dan een badge voorhoudt, zijn we toch wat onder de indruk (onterecht blijkt later) en zitten we een beetje later, tegen alle regels in, met drie in de wagen. We worden uitgenodigd op de plantage, in ruil voor het vervoer krijgen we een koffie, en een sigaar. Illegale sigarenverkoop, dat is het. De vriendelijkheid verdwijnt als sneeuw voor de zon. Als we dan toch met nog wat meer sigaren onze reis verderzetten, zien we de volgende slachtoffers al richting de plantage rijden. Another one bites the dust. Cubanen zijn plantrekkers. En eigenlijk kan je ze het zelfs niet kwalijk nemen.

Viñales

Con Caballo? Si. Een must do in Viñales is het Nationaal Park bezoeken. Viñales is groen. Prachtig. Midden in het park een lagune (waar je dan uiteindelijk niet in mag zwemmen omdat een Israëli er drie maanden geleden in is verdronken). En wat is beter dan dit park met een dagtocht te paard te ontdekken. Slik. Ik ontdek pas dat caballo paard betekent als de cowboy ons ’s morgens oppikt. Het wordt een dag van rum, sigaren, schrik (zowel ik als het paard) en ongemakkelijkheid, om tevreden (maar stijf) af te sluiten met een mango en bananen daiquiri in de lokale pub. Viñales is de place to be voor rugzaktoeristen. Een marktje van 6 kramen, en een paar cafékes. Meer heb je eigenlijk niet nodig. Weetje: alle merries zijn van de staat, dus je krijgt enkel hengsten om mee te rijden. En zo allemaal hengsten onder elkaar… soit, you get the point.

Cienfuegos

‘Can we come with you?’ onze buren in de casa particular de Creste El Pelotero in Viñales. Een jonge gast met zijn tante, met de rugzak, ook op weg naar Cienfuegos. Ah, waarom niet? We beginnen ons al echt als Cubanen te gedragen, zo de regels aan ons laars lappen. Casa El Capital. De huizen zijn hier echt prachtig. De auto staat op straat, maar wordt voor 2 CUC bewaakt, zo doe je dat hier. Meestal kan je in een casa eten, bij de particulier (aanrader!), maar ze heeft niets voorzien voor vanavond, dus stuurt ze ons door naar familie van haar die een resto tentje hebben. Met live muziek. Zo doe je dat hier. In Cienfuegos kan je zelf een kroegentochtje doen, vanuit elke bar klinkt een ander live bandje. Place to be, definitely!

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Cienfuegos is op een schiereiland, dus we laten ons door een bicitaxi voeren naar de Punto, het puntje van het eiland. Prachtige huizen hier. Kastelen bijna. De kloof tussen rijk en arm kan niet groter zijn denk ik dan. Palmbomen en stranden, precies Cuba uit de boekskes!

• 

• 

• 

• 

• 

Trinidad, Unesco Werelderfgoed

Op de baan gaan met de auto blijft een uitdaging hier. We beslissen nu echt niemand meer mee te nemen, al willen nu de mensen vooral dat we bananen en andere spulletjes kopen; zó graag dat ze tot voor onze auto lopen. Ook lopen er hier veel krabben op de baan, die wil ik ook het liefst ontwijken. Hoe dichter bij het centrum, hoe meer mensen die nu heel graag willen dat we in hun casa komen logeren. Wij hebben beslist naar Casa Colonial El Patio te gaan, en daar moeten we dan weer naar zoeken. Maar eenmaal gevonden, de mooiste casa ever! We leren weeral iets meer over Cuba hier. De Cubanen moeten wel plantrekkers zijn en ergens proberen hun geld mee te verdienen, zo heeft deze dokter dan maar een casa gemaakt van zijn huis, uit gebrek aan werk. Iedereen probeert iets mee te pikken uit de toeristensector; eten maken, iets verkopen, hun huis openzetten, pizza op straat,… noem maar op. Iedereen wil CUC’s, de toeristenmunt, daar kan je meer producten mee kopen dan met de pesos. Fidel mag dan een held genoemd worden, is (of was) hij wel goed voor zijn bevolking?

Onze auto veilig in de garage, ik ben blij dat we die de volgende dagen weer kunnen laten staan. Trinidad is een stad om te voet te verkennen, met goede basketters, want ’t zijn enkel kasseien en trappen. Wel heel charmant. Een echt doolhof, om de piraten te misleiden. En ons ook. In Bar Canchácharra drinken we de lokale cocktail van hier, ja, Canchácharra, op basis van rum natuurlijk. En dat onder begeleiding van super muzikanten met hun live bandje. Ze hebben talent hier!

Sancti Spiritus

Een klein Trinidad, maar dan zonder kasseien, maar minstens evenveel mooie koloniale gebouwen. En minder toeristen weer. ’t Is zondag, en dat zullen we geweten hebben. Op het plein in het centrum van de stad staan allemaal tafels, veel bier, veel rum met een beetje cola, en er wordt gezongen en gedanst. Ondanks de miserie die ze toch wel kennen hier, kunnen de Cubanen genieten! En wij genieten met ze mee.

Camaguey

No, no es possible. Deze keer volharden we, we nemen niemand mee, dus de agent laat ons dan maar gaan zonder iemand extra op de achterbank. Eenmaal in het centrum, betalen we veel te veel aan een fietser die ons de weg naar de casa particular wel wil tonen. Bij het zien van pesos wordt hij echt kwaad. We laten ons, een beetje uit schrik dat hij iets aan onze auto doet de volgende dagen, voor grof geld afzetten. Zijn dag is goed, die van ons (efkes) wat minder. Mogen we blijkbaar al blij zijn dat we wel aan de juiste casa staan. Ze zijn toch vindingrijk, hij zou een officiële gids der toerisme zijn. Yeah right! Van de auto verdwijnen gewoon elke dag wat meer letterkes vanachter, in plaats van Geely staat er nu nog Gee. Van de andere letterkes geen spoor. Es una experiencia, stelt onze gastvrouw ons gerust.

In Camaguey laten we ons met een bicitaxi rondrijden, om zo de stad te bezoeken. Deze neemt zijn tijd, en geeft ons uitgebreid alle uitleg van wat hij zelf kent van de stad. Er zijn er die toch iets willen doen voor hun geld. Veel gallerijen, veel kunst. De kunstenaars zelf die er zijn laten hun werk zien, en hun atelier. Alles om je verblijf in Camaguey aangenaam te maken! Internationaal bekend is Martha Jimérez, die werkt rond de thema’s vrouw, vruchtbaarheid en vrijheid. Een madam naar mijn hart. ‘t Is dat de valies vol zit en al zwaar genoeg is, anders had ik misschien wel een van haar bronzen werkjes gekocht.

Santa Clara

Onderweg naar Santa Clara een tussenstop in Remédios. Dit is een prachtig stadje, met een mooi plein. Een stressfactor is altijd iemand vinden waar we de auto in bewaring kunnen zetten (tegen betaling natuurlijk). Daar steken we altijd wel wat tijd in. Eenmaal dat gebeurd is, kunnen we de stad ontdekken. Hier zijn amper toeristen, dus we hebben weer heel het restaurantje voor ons alleen, met een privé live band. Onze collectie CD’s thuis wordt uitgebreid met gekopieerde cdkes van al die live bandjes hier (a ja, je moet toch iets geven!).

50 km verder is Santa Clara, hier is Plaza de la Révolution, met het museum rond Ché Guevara, de grote held. Hier brandt de eeuwige vlam voor hem (echt waar). Een verplicht schooluitstapje voor iedereen in Cuba. Het museum is niet zo uitgebreid, wat foto’s en teksten, maar het gebouw zelf is wel indrukwekkend.

Het beloofde paradijs

En dan sluiten we onze trip af op Playa Jabacoa, om ook het Cuba uit de boekskes te doen. Vlak aan het strand, een prachtig hotel Memories Jabacoa Resort, efkes relaxen na onze toch wel intense ervaring. En dat we hebben bijgeleerd; we rijden los een politieagent voorbij die ons wil laten stoppen, niet meer met ons! Als dat maar goed komt denk ik nog even. Dit hotel is het enige op onze reis waar we niet onderweg naar moeten vragen, overal staan bordjes ernaartoe. De auto brengen we gelukkig met vier wielen terug binnen, wel zonder de lettertjes GEELY achteraan. No problem.

Mijn tips voor een trip naar Cuba:

• Cuba is prachtig, maar besef dat je eigenlijk naar een derdewereldland reist;
• Mensen mogen er niet zomaar weg, enkel op uitnodiging, dus als je single bent, je weet wat je te wachten staat;
• Iedereen probeert zijn centje (CUC goed te verstaan) bij te verdienen, de ene al oneerlijker dan de andere;
• Cuba is meer dan de stranden van Varadero alleen, een prachtig land, met potentieel, maar een verschrikkelijk oneerlijk beleid.
• En, als je de locals een plezier wil doen, neem dan zeepjes en stylo’s mee! 😊
• Iemand die gaat en de ‘Guía de Carreteras de Cuba’ wil lenen? Laat weten!

Languit aan een zwembad, uitkijkend op een magisch strand met golven en palmbomen, ondertussen slurpend aan een Cuba Libre, dat is zo ongeveer de reclame voor een reis naar Varadero. Ik wil ook naar Cuba, maar dan wel om wat meer van het land te zien dan enkel wat ik al ken uit de reclamefolder. In 2016 is het dan ook zover, we huren een auto om het land te doorkruisen, en we zullen overnachten in Casa Particular, gezellig bij de mensen thuis.

Eerst Havana. De Hoofdstad. Tot laat in de nacht wordt er gezongen op straat, Cuba is dan ook de parel van de Caraïben, met muziek overal. Dat kan je redelijk letterlijk nemen. Ook later in alle restaurantjes of cafés waar we binnenkomen wordt er gedanst en muziek gespeeld.

Het zou Cuba niet zijn als je op deze reis geen onverwachte dingen tegenkomt. Op de luchthaven worden we al geoefend op geduld, hier mag alles wat trager gaan, dat zullen we deze reis nog leren. Cuba is het land van Mañana. We waren ook gewaarschuwd, en hadden er over gelezen, maar toch laten wij ons ook dag 1 van Cuba in het zak zetten. ‘Een vuurtje bij?’ Vraagt een toevallige passant. Tja, dan moet je die typische Cubaanse sigaren toch eens proberen? Tu ne connais pas la Casa de la Musica? Je vais le noter, viens avec moi pour un stylo. En ’t is gebeurd. Geen ontkomen aan, dus even later zitten wij een Cubaans koppel te trakteren in een café en sigaren te roken. We zijn ook niet de enige Westerlingen die hier de foto’s van Ché Guevara en Fidel komen bewonderen onder begeleiding. We worden massaal in de cultuur mee opgenomen en betalen met plezier voor de drankjes en de sigaren. En ’t zal deze reis nog niet de laatste keer zijn dat we meer betalen dan dat eigenlijk moet. Ah, een lekkere Daiquiri in een van de Hemingway Pubs ( je hebt er twee: Bodequita El Medio, en  Bar Frolidita) maakt veel goed.

Cuba heeft twee munten, de pesos cubanos, de munt voor de locals en de CUC, de toeristenmunt. Uiteraard zijn ze niet evenveel waard, wat had je gedacht. Onderhandelen in de ene munt en dan betalen in de andere, tja, een aantal Cubanen zijn er maar goed mee. Trouwens, met pesos zijn de Cubanen niet tevreden, ze kunnen met die CUC veel meer kopen, en, ze durven echt wel kwaad worden als je pesos bovenhaalt. A ja, van de 5 bancontacten werkt er meestal maar 1. Je bent gewaarschuwd!

Havana is een prachtige stad. Maar echt maar beperkt gerenoveerd. Je ziet inderdaad de klassieke bakken rondrijden, en op het plein in de oude stad zelf is er precies elke dag een oldtimershow. Tropische temperaturen, en allerlei vervoermiddelen om je van her naar der te brengen. De bicitaxi’s zijn echt heel handig, en hebben zelfs zeilen zodat je redelijk droog ergens geraakt bij een van de regelmatige fikse pletsbuien. Ook hier is de gouden regel: onderhandelen en onderhandelen. En dit best van de eerste keer in de juiste munt.

Als we vragen om het tijdstip van het afhaalmoment van de auto wat later te zetten, leren we de grenzen van Cuba: ‘In Cuba, something like that is not possible.’ Tja, dat maakt dus dat we ’s morgens onze Geely (Chinese auto, nog nooit gezien!) ophalen, en van Havana Nuevo terug naar Havana Vieja rijden. Smalle enkelrichting kasseibaantjes tussen fietsen, fietstaxi’s en brommerkes, paarden, voetgangers en karren. Precies of we rijden hier als enige met een auto rond.

Nog een paar regels om in Cuba rond te rijden met een gehuurde auto:

• Neem geen lifters mee, dit werkt voor Cubans, maar niet voor toeristen;
• NIEMAND stapt mee in de auto (telt dat ook voor de politie?);
• Zet je auto ergens veilig; voor een ‘flat tire’ zijn we niet verzekerd, al de rest wel, maar je wil je auto ’s morgens niet zonder wielen ergens terugvinden;

Tja, hoe maak je in het mooie Cuba afspraken, in het land van Mañana? Lees Cuba: La Perla Del Caribe voor het vervolg van onze rondreis!

De krantenkoppen schreeuwen het uit. Het land is in crisis. Er is hongersnood. Miljoenen mensen ontvluchten het land. Al staat dit nieuws niet op de eerste pagina. Want uiteindelijk, ook al leven we in een werelddorp zoals Mark Eyskens het zo mooi omschrijft in Een boek met een persoonlijke boodschap, Venezuela ligt nu eenmaal aan de andere kant van de wereld. Ver van ons bed. Maar niet voor mij. Mijn hart bloedt mee met de inwoners. Ik ben er immers zelf geboren.

Ik was twee jaar als ik naar België kwam, dus van die periode weet ik niets meer. Daar kan mijn zus meer over vertellen, zij was acht, en ging er ook naar school. Ze vertelt nog steeds over de roze en de blauwe badkamer die ze hadden in het appartement. Mijn mama vertelt over het Belgische witloof dat ze daar kon kopen. Ze vertelde onlangs nog over de bobijn die dienst deed als tafeltje, maar die ook de ideale verstopplaats bleek voor de vele kakkerlakken (ja, die zitten er ook). De afvoerputjes in elke kamer die het poetsen makkelijk maken, zijn handig voor de diertjes om zich te verplaatsen. Ik ging in 2006 terug naar Venezuela en maakte er een prachtige rondreis. Venezuela is écht het mooiste land van de hele wereld (ja, ook al zag ik ook veel kakkerlakken).

We landen in de hoofdstad Caracas, waar ik twee jaar gewoond heb, en waar onze rondreis begint. De lekkere tropische temperatuur waait je tegemoet. Richting Maracay, met zijn vele suikerrietvelden. Tja, Venezuela is dan ook het land van de rum en de cacao. We bezoeken het NP Henri Pittier, en de dorpjes Chorini en Chuao, via vissersgehucht Puerto Colombia.

Onze tocht gaat verder naar Het dak van Venezuela: het Andesparadijs, met het meest toeristische stadje Mérida.

Venezuela betekent eigenlijk ‘klein Venetië’, ik snap al waarom als we het meer van Maracaibo opgaan.

Mérida heeft zoveel te bieden! Een universiteit waardoor ze het culturele centrum van het land is, én ze heeft ook heladería Cormoto, bekend uit het Guinness Book of Records met maar liefst 700 verschillende smaken ijs! (ik hou het veilig met de liqueur smaken anijs en curacao). Maar ze heeft ook de hoogste kabelbaan van de ganse wereld, die gaat tot een hoogte van 4.675 meter! Dat moeten we proberen!

Onze reis zet zich verder naar Los Llanos, de laagvlakten van Venezuela. Veel fauna en flora, en prachtige zonsondergangen! Hier zie ik voor het eerst in mijn leven hele vluchten ara’s, prachtig en ontroerend!

Het NP Morrocoy staat ook op het programma. Eerst de woestijn van Coro (ja, Venezuela heeft ook een woestijn!) en dan, grotten, vleermuizen en vele koraaleilandjes. Hiërogliefen van Indianen, en dan de Grot Van De Maagd, die staat vol beeldjes, prentjes, foto’s en zelfs T-shirts en petjes om de doden te herdenken. Eén keer per jaar is hier nog een mis in de grot, dan komt iedereen met bootjes naar hier. Een katholiek land.

Al zoveel prachtige dingen gezien, en dan moet – voor mij – het spannendste stuk van de reis nog beginnen. We ruilen onze valies in voor een rugzak, en gaan mee op trektocht met wat locals dieper de Orinoco Delta in. Hoe zalig is dat! Apen, ara’s, piranha’s, kaaimannen, schildpadden, honderden vogels en beestjes, overal! Het gebied van de Warao Indianen, die hier nog steeds wonen. Overdag met de boot tussen de mangroven en over de moerassen verdwalen, beestjes spotten en zwemmen tussen de piranha’s die we dan ’s avonds proberen te vangen om te eten. Hoe geweldig is het hier eigenlijk. De geluiden die je dan ’s avonds te horen krijgt, laten je de vele muggen rond je hoofd vergeten.

Om ons te verplaatsen tijdens deze rondreis gebruiken we bus, boot, en ook vliegtuigjes. Deze worden hoe langer hoe kleiner. Als we ons verplaatsen naar het NP Canaima kunnen we er met 9 juist in. De Orinoco Delta vanuit de lucht! Hoe graaf is dat! Tepuyes (tafelbergen)! En als kers op de taart vliegen we voorbij de watervallen del Angel, de hoogste van de ganse wereld.

Kortom, Venezuela is een pareltje. Getuige toch de mooie foto’s, niet? Met een uitgebreid aanbod, en van vele dingen het hoogste, grootste en beste. Voor mij verdient dit prachtige land veel beter dan dat het er nu aan toe gaat. De gids vertelde het toen al, ze hebben Polar, het bekendste bier van hier, en grapte erbij dat  dit staat voor Para Olvidar Los Amores Rotos. Ik wens het hen toe, dat ze af en toe hun miserie kunnen vergeten, maar hoop vooral dat een vredevolle toekomst voor hen héél snel terug mogelijk is! Amén!