Mag ik jullie voorstellen aan een van mijn idolen van het moment: Susan Smit.

Ze is journalist; je kent haar misschien van het tijdschrift Happinez waarin ze een rubriek heeft. Ze heeft ook al verschillende boeken op haar naam staan. Ik las er recent twee boeken van, en, ik ben toch wel onder de indruk.

De wijsheid van de heks

Het eerste boek dat ik van haar las, gaat over heksen. Susan noemt zichzelf heks, en wil het een andere betekenis geven dan de meestal eerste reactie die het woord krijgt: klopt, die lelijke vrouw met een wrat op haar neus die een ander kwaad wil doen in het sprookje. Als mannen het woord gebruiken, is het doorgaans als scheldwoord. Maar ook vrouwen hebben dikwijls nog een ander beeld van een heks dan wat het eigenlijk echt is of kan zijn, dus wat duidelijkheid hierrond kan geen kwaad. In dit boek neemt Susan je mee in wat zij een oude natuurreligie noemt. Het gaat over het wilde in jezelf wakker schudden, (dat we ook al konden lezen in het boek van Glennon Doyle Leef ik echt al een ongetemd leven?) en leren over en oefenen met het proces in de verbinding tussen hart, hoofd, lichaam en het universum.

Voor mij is het een spiritueel pad waarop ik me begeef tussen details die ik al ken, of me herinner, en nieuwe dingen die ik vanuit haar persoonlijke ontwikkelingsreis leer.  

De heks van Limbricht

Dit boek van Susan gaat ook over een heks, deze keer over de heks van Limbricht, Entgen Luijten. Een waargebeurd verhaal dat zich afspeelt eind zeventiende eeuw. Hoe Entgen beschuldigd wordt van hekserij en het moet opnemen tegen de inquisitie. Deze kerkelijke rechtbank werkt volgens het boek Malleus maleficarum, bijgenaamd de heksenhamer. Er wordt vanuit gegaan dat een heks samenwerkt met de duivel, en dat pikt de kerk natuurlijk niet. Heksen moeten op de brandstapel; als ze bekennen door de vele foltertechnieken worden ze eerst gewurgd voor ze verbrand worden; anders is het maar levend het vuur in; zo werd hun ziel gewassen. Susan brengt Entgen echt tot leven. Ik heb het boek in één ruk uitgelezen; ik leefde helemaal mee met Entgen, en alle vrouwen die op die manier vervolgd werden. Heksenvervolging is trouwens volgens Susan pure vrouwenvervolging. Uit onderzoek blijkt dat vrouwen die vervolgd werden, altijd ‘mondige’ vrouwen waren die te weinig pasten in het conservatieve kader dat de kerk wilde scheppen. Dat ze de koe van de buurman betoverd hadden was het excuus om ze toch maar te kunnen terechtwijzen. Misschien moeten er maar meer vrouwen zich terug heks noemen zoals Susan het bedoelt: autonoom en eigenzinnig. Ontroerd door het verhaal, en dankbaar dat Entgen vandaag een stem krijgt.

Leuk weetje

Het stereotiepe van de heks, zoals haar bezemsteel, ketel, punthoed en zwarte katten zou komen van de Schotse vrouwelijke bierbrouwers. Ze hingen een bezemsteel buiten als het bier klaar was voor de verkoop, hielden katten om de muizen weg te jagen, brouwden bier in ketels en droegen inderdaad een puntig hoedje op de markt. Veel van deze vrouwelijke brouwers werden beschuldigd als heks. In 2022 werd trouwens in Schotland een wet gestemd die deze vrouwen met terugwerkende kracht onschuldig verklaarde. Dat de rest van de betrokken landen in deze vrouwonvriendelijke geschiedenis mag volgen.

Ik had nog niet van deze Noorderbuur gehoord, tot een vriendin me dit via Whatsapp stuurde: ‘Ik denk dat jij dit een prachtig boek gaat vinden, ik heb het in twee dagen uitgelezen.’

Dat maakt me natuurlijk nieuwsgierig, dus niet veel later hang ik onderuit met het boek, en ik leg het pas weg als het uit is. Op 1 dag. Nu ik erover blog, staat het kippenvel nog op mijn armen.

Wat. Een. Boek.

Blijkbaar heeft de schrijver al wel wat boeken geschreven, maar zijn meest recente en tevens meest persoonlijke kruist dus eerst mijn pad. Maak kennis met Philip Huff, en zijn boek ‘Wat je van bloed weet.’

Een vertelling in de je-vorm, zodat hij zelf wat afstand kan houden van zijn persoonlijke verhaal over zijn jeugd. Veertien jaar heeft hij erover gedaan om het op papier te krijgen. Tegelijk met therapie om de opgedane jeugdtrauma’s te verwerken. Dit is een puur, bloedeerlijk en kwetsbaar boek, over een jongen die al heel jong leert hoe hij zich al kind het best kan gedragen in een emotioneel en fysiek onveilig gezin, en hoe hij ondanks dat, zich probeert te ontfermen over zijn jongere broertje.

Onthechting. Het is een thema op zich. Sommige dingen spelen zich af boven de radar, zoals fysiek geweld, maar oh zoveel gaat het over die emotionele verwaarlozing, niet altijd zichtbaar voor anderen. Terwijl je omgeving ook dikwijls niets onderneemt, zelfs al ligt het er vingerdik bovenop. Het is en blijft je eigen proces om wat van je leven te maken; zoals ze zeggen, je kiest er niet voor wat je overkomt, maar je kan wel kiezen hoe je ermee omgaat. Stof tot nadenken.

Het boek begint als het hoofdpersonage nog klein is, en door de subtiele en soms minder subtiele details krijg je een goed beeld hoe het er in dit zogezegd warme gezin in een mooi huis aan toe ging. Later krijgen we een beeld van het personage als die ouder is, en hoe schaamte en schuld een rol spelen in zijn volwassen leven. Hoe je als volwassene kan blijven struggelen omdat je nu eenmaal loyaal bent aan je ouders, en je innerlijke kind heeft niet gekregen wat het nodig heeft. En hoe oud moet je dan zijn om de navelstreng door te mogen knippen? Dit kwam ook al aan bod in het boek ‘Ongekende gevoelens’: Op aanraden van de therapeut.

Soms vind ik de zinnen poëtisch, zoals: ‘Maar je hebt geleerd: gedachten zijn veroordeeld tot de cel van je hoofd, gevoelens tot de gevangenis van je lichaam.’ Of: ‘Maar zoals op de winter de lente volgt en op de lente de zomer, zo zeker volgt na je vaders vertrek ook diens terugkeer’.

Ik bedank mijn vriendin voor haar tip om dit boek te lezen. Dit verhaal blijft bij. En, zo moedig van de auteur om dit verhaal gewoon de wereld in te sturen. Het is lang genoeg taboe geweest, en, zoals hij zelf aangeeft in een interview, het kan helend zijn voor anderen. Je hebt helemaal gelijk Philip, bedankt!

Dit boek komt op korte tijd wel twee keer op mijn pad, dan moet ik het wel lezen. En, wat een boek! Ik was al van de eerste pagina’s ontroerd, en toen ik besefte dat het ook echt gebeurd is, wist ik, dit boek is een blijvertje.

Het lijkt op een moment in mijn leven te komen dat ik zelf zoekend ben. Niet wetend wat te doen. Welke richting wil ik uit? Misschien is het daarom dat het mij twee keer op korte tijd aangeraden wordt door vrienden. Tot daar wel de vergelijking met de schrijfster van het boek, Raynor Winn, die zonder huis komt te staan, blut, en haar man is nog ziek ook. En dus beslissen ze maar te gaan wandelen. 1000 km ver.

Wandelen is helend. Ik geef iedereen die bij mij in coaching komt de opdracht om naar buiten te gaan, naar het bos of het park, om paddenstoelen te tellen, geluiden van vogels te leren herkennen, of gewoon, stap voor stap de ene voet voor de andere te zetten. Het is bewezen dat je van wandelen beter slaapt, en het is gezond voor ons doorgaans zittend leven. Maar om dan efkes 1000 km te stappen met een rugzak met enkel erin wat er dan inpast -veel te weinig natuurlijk- en dan nog zonder geld, chapeau!

Het is ook geen evidente tocht, overal wildkamperen, en de eerste keer een kakje buiten doen blijft natuurlijk wel bij. De schrijfster neemt je mee langs het kustpad van Zuid-Engeland, met beschrijvingen alsof je er zelf loopt, door de prachtige wolkenmassa’s, de gure wind op je gezicht, en vel na vel dat je van je neus krabt tijdens de zonnige dagen. Welke mensen je tegenkomt op je pad met de vooroordelen die ze al dan niet hebben.

Het is een ontdekkingsreis. Hoe je ondanks verdriet en ellende toch je eigenwaarde kan behouden of terugvinden. Een ode aan de veerkracht die we allemaal hebben. Hoe we ons leven betekenis kunnen geven, als materiële zaken er niet meer toe doen. Hoe de natuur zo helend kan zijn. Inspirerend. Hoe het zo hard gaat over het proces, de weg ernaartoe, en niet het doel op zich.

Wat het boek voor mij heeft betekend? Het bewijs dat ik op de goede weg ben. Mijn eigen pad bewandelen, mijn eigen leven leiden, en niet het pad dat anderen voor mij uitstippelen. Ik doe mijn eigen goesting. Zonder rekening te houden met de vooroordelen. Dat doet de schrijfster immers ook niet.

Ik heb alvast het vervolg besteld, De wilde stilte, want ik wil meer van dit!